تاسیس اداره مخصوص مالکیت صنعتی

حمایت از مالکیت صنعتی شامل علائم تجاری و اختراعات می باشد و در بازرگانی داخلی و بین المللی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد و به همین دلیل معاهده های چند جانبه بسیاری بین دولت ها منعقد گردیده است که از آن جمله می توان کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی و سازمان جهانی مالکیت فکری(WIPO) و پیمان همکاری ثبت اختراع(PCT) را نام برد. اخذ کارت بازرگانی فوری به طوریکه هر محصولی که دارای علامت صنعتی یا تجارتی غیرقانونی باشد،هنگام ورود به کشورهای اتحادیه که در آن کشورها این علامت یا این نام تجاری از حمایت قانونی برخوردار می باشد،توقیف خواهد شد.توقیف همچنین در کشوری که علامت گذاری غیرقانونی در آن صورت گرفته یا در کشوری که محصول به آن وارد شده است به عمل خواهد آمد.توقیف،خواه بر حسب تقاضای کتبی دادسرا،خواه به موجب درخواست هر مقام صالح دیگر،خواه به تقاضای شخص ذی نفع اعم از حقیقی یا حقوقی،طبق قوانین داخلی هر کشور انجام خواهد شد.

بنابراین،رواج علائم تجاری و توسعه فروش اجناس تحت علایم تجارتی در تجارت بین المللی باعث گردید که کشورهای مختلف برای حفظ تولیدات خود و جلوگیری از تجاوز دیگران به حقوق تجار و صاحبان صنایع مقررات بین المللی وضع نمایند که علامت تجاری نه تنها در کشور آن ها مصون از تعرض باشد بلکه در کلیه ممالک مورد حمایت قرار گیرد.زیرا اجناس کارخانجات فقط در یک کشور به فروش نمی رود بلکه در تمام دنیا عرضه می شود و اگر کالای مورد یک علامتی مرغوبیت داشته باشد اشخاص به علامت مزبور عادت کرده و جنس مزبور را طلب می نمایند.اگر بنا شود که اشخاص دیگری اجناس تقلیدی که خصوصیات جنس اصلی را نداشته باشد به مشتریان بدهند اعتماد و اطمینان اشخاص از آن جنس سلب شده نه تنها سازندگان آن زیان می بینند بلکه مصرف کنندگان نیز فریب خورده و اشخاص شیاد و استفاده جو از شهرت علامتی سوء استفاده کرده و جنس بد را به جای جنس خوب تحویل می دهند.این موضوع مخصوصاَ درباره مواد دارویی و خوراکی و لوازم آرایش که با سلامت و بهداشت جامعه ارتباط دارد فوق العاده خطرناک می باشد.لذا بر این مبنا هر یک از کشورهای اتحادیه،تعهد نمودند تا اداره مرکزی مخصوص مالکیت صنعتی تاسیس نمایند تا مرجع قبول اظهارنامه های ثبت اختراع،نمونه های اشیای مصرفی،طرح ها و مدل های صنعتی و تجاری باشد و مراتب را به اطلاع عموم برساند.
اداره مذکور،نشریه رسمی مرتبی منتشر خواهد کرد که مراتب ذیل مرتباَ در آن انتشار خواهد یافت:
الف-اسامی دارندگان گواهینامه های صادره،با ذکر خلاصه ای از مشخصات اختراعات ثبت شده
ب-نقل و انتشار علائم ثبت شده(ماده 12)

• تاسیس اداره مخصوص مالکیت صنعتی در ایران

در ایران،آیین نامه سازمان اداری و وظایف اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی،مصوب شهریور ماه 1340،نظر به مقررات قانون(ماده واحده) مصوب دهم اسفند ماه 1337،که به دولت ایران اجازه الحاق به اتحادیه عمومی پاریس را می دهد،تصویب شده است.ماده اول آیین نامه مزبور می گوید:"اداره ثبت شرکت ها و علائم تجارتی و اختراعات اداره کل ثبت تهران،از این تاریخ به نام "اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی"،نامیده می شود.به موجب همین ماده ثبت علائم تجاری و اختراعات و نام تجاری و اشکال ترسیمات صنعتی،از جمله وظایف این اداره می باشد و نیز طبق ماده 2 آیین نامه مزبور،اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی علاوه بر انجام وظایف قانونی،موظف شده است در موضوع حمایت مالکیت صنعتی،با در نظر گرفتن احتیاجات و ومقتضیات اوضاع اقتصادی کشور و تعهدات بین المللی،طرح های قانونی و آیین نامه های اجرائی آن را تهیه و پیشنهاد نماید.
اداره مالکیت صنعتی،علامت تجاری و اختراع را ثبت می کند و به این ترتیب،برای صاحب علامت تجاری تصدیق ثبت علامت تجاری صادر می شود و حق انحصاری استفاده از علامت تجاری برای مدت 10 سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه ثبت علامت تجاری به وجود می آید که این مدت برای دفعه های متعدد قابل تمدید است.درباره اختراع،صاحب اختراع می تواند درخواست ثبت اختراع را بنماید و اداره مالکیت صنعتی،گواهی نامه ثبت اختراع را به نام او صادر می کند.به این گواهی نامه،ورقه اختراع نیز می گویند و برحسب این که صاحب اختراع برای چه مدتی درخواست کرده باشد(5 سال تا 20سال) حق انحصاری استفاده از اختراع،از تاریخ تسلیم اظهارنامه  ثبت اختراع با اوست.بدون این که این مدت قابل تمدید باشد زیرا پس از این مدت،هر کس می تواند از آن اختراع استفاده کند.هم علامت تجاری و هم اختراع،باید در اداره مالکیت صنعتی که در تهران واقع است به ثبت برسند.

• اداره بین المللی حمایت مالکیت صنعتی

یادآوری می شود که به موجب ماده 13 قرارداد عمومی پاریس،اداره بین المللی که به نام "اداره بین المللی برای حمایت مالکیت صنعتی"تاسیس شده،تحت نظارت عالیه دولت سوئیس قرار گرفته و این دولت،سازمان آن را تنظیم نموده و بر طرز کار آن نظارت می کند.هزینه های عادی اداره بین المللی،به وسیله کلیه کشورهای عضو اتحادیه،مشترکاَ تامین می شود.دولت سوئیس در هزینه های اداره بین المللی و همچنین در حساب های آن،نظارت می کند و مساعده های لازم را می پردازد.
اداره بین المللی کلیه اطلاعات مربوط به حمایت مالکیت صنعتی را جمع آوری و متمرکز نموده و منتشر می نماید.در بررسی نکات مشترکی که برای اتحادیه مفید باشند اقدام نموده و به کمک اسنادی که از طرف ادارات مختلف در اختیارش گذاشته باشند،در زمینه مسائل مربوط به موضوع اتحادیه،مرتباَ نشریه ای منتشر خواهد نمود.اداره بین المللی باید همیشه آماده باشد درباره مسائل مربوط به قسمت مالکیت صنعتی،اطلاعات مخصوصی را که ممکن است مورد احتیاج کشورهای اتحادیه باشد،در اختیار آنان بگذارد.رئیس اداره بین المللی هر سال راجع به دوره تصدی خود،گزارشی تنظیم نموده و برای تمام کشورهای عضو اتحادیه،ارسال خواهد داشت(بندهای 3 و 5 ماده 13).