تشکیل و ثبت شرکت های ایرانی

• ثبت شرکت

مطابق ماده 1 قانون ثبت شرکت ها ، شرکتی ایرانی محسوب می گردد که در ایران تشکیل و مرکز اصلی آن در ایران باشد.
قانون تجارت در ماده 220 مقرر می دارد : " هر شرکت ایرانی که فعلاَ وجود داشته یا در آتیه تشکیل شود و با اشتغال به امور تجارتی خود را به صورت یکی از شرکت های مذکور در این قانون در نیاورد و مطابق مقررات مربوط به آن شرکت عمل ننماید شرکت تضامنی محسوب شده و احکام راجع به شرکت های تضامنی در مورد آن اجرا می گردد."
هر شرکت تجاری ایرانی مذکور در این قانون که بر طبق قانون ثبت شرکت ها مصوب خرداد ماه 1310 مکلف به ثبت است باید در کلیه اسناد و صورت حساب ها و اعلانات و نشریات خطی یا چاپی خود در ایران تصریح نماید که در تحت چه نمره در ایران به ثبت رسیده است.
مرجع ثبت شرکت ها در تهران " اداره ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی " و در خارج از آن اداره ثبت اسناد ، مرکز اصلی شرکت است که دفتر مخصوصی برای این کار در نظر گرفته شده است. تقاضای ثبت شرکت باید توسط مدیران شرکت به عمل آید.
برای ثبت شرکت اظهارنامه تقاضای ثبت و تقاضانامه ثبت شرکت باید بر اساس قانون و آیین ثبت شرکت تقدیم گردد و برای انجام این امر اوراق چاپی مخصوص به وسیله اداره ثبت شرکت ها تهیه و تنظیم شده که متقاضی ثبت شرکت آن ها را در دو نسخه تنظیم و تسلیم مرجع ثبت می نماید.
بر اساس ماده 196 ق.ت اسناد و نوشتجاتی که برای ثبت شرکت لازم است و در نظامنامه وزارت عدلیه معین شده است به شرح ذیل می باشد:
1-شرکت نامه حاوی مشخصات شرکت
2-اساسنامه
3-صورت جلسه مجمع عمومی
4-صورت جلسه انتخاب مدیران و قبولی آن ها
5-رسید سرمایه
پس از آنکه درخواست ثبت شرکت در دو نسخه با ضمایم تسلیم متصدی ثبت گردید یک نسخه از آن در پرونده ضبط کرده و مندرجات آن را در دفتر مخصوص ثبت شرکت ها به ثبت می رساند و متصدی مزبور نسخه ثانی آن را با قید تاریخ و شماره ثبت پس از امضاء و مهر به متقاضی تسلیم می نماید و متعاقباَ صاحبان امضاء مجاز ، دفتر مخصوص را امضاء می کنند و ثبت در دفتر مزبور مانند ثبت سند در دفترخانه اسناد رسمی است زیرا به موجب ماده 5 اصلاح آیین نامه ثبت شرکت ها ، اداره ثبت شرکت ها در تهران و اداره ثبت شرکت در شهرستان ها در ثبت شرکت نامه قایم مقام دفتر خانه های رسمی می باشند.
مطابق ماده 197 ق.ت در ظرف ماه اول تشکیل هر شرکت ، خلاصه شرکت نامه و منضمات آن طبق آیین نامه وزارت دادگستری اعلان خواهد شد و مطابق ماده 198 اگر پس از گذشت یک ماه مراجعه برای ثبت صورت نگرفت هر ذینفعی می تواند به دادگاه مراجعه و ابطال عملیات شرکت را بعد از یک ماه تقاضا نماید.
هر وقت تصمیمی برای تغییر اساسنامه ، تمدید مدت شرکت یا انحلال شرکت و تعیین کیفیت ، تفریق حساب یا تبدیل شرکاء یا خروج بعضی از آن ها یا تغییر اسم شرکت ایجاد شود مقررات مربوط به ثبت در مواد 195 و 197 الزامی می باشد.

• ثبت شعبه شرکت

شعبه شرکت اگر به هنگام تاسیس شرکت معین شده باشد با شرکت اصلی ثبت و آگهی می شود و چنانچه شعبه متعاقباَ تاسیس گردد، تغییرات در شرکت محسوب شده و طبق مقررات تغییر نسبت به ثبت و نشر آن اقدام می شود.ثبت شعبه شرکت در محل شعبه منتشر می شود.

• شرکت فرعی

گاهی شرکت اصلی مترصد می شود که شرکت دیگری را در درون شرکت مزبور ایجاد نماید و سرمایه آن متعلق به شرکای اصلی باشد .در این موارد مقررات ثبت همانند ثبت شرکت اصلی می باشد و فقط حق الثبت به میزان سرمایه اضافه شده به سرمایه اصلی پرداخت می گردد.