هر شرکت باید نام مخصوص به خود را داشته باشد. نام شرکت مشخصه ای است که هویت آن را معلوم و موجب شناسایی وی شده و تمیز آن را از دیگر شرکت ها، امکان پذیر می سازد. پس از ثبت نام شرکت، قانون شرکت را به این نام، به عنوان یک شخص حقوقی شناخته و تحت حمایت قرار می دهد. برای تعیین نام شرکت موسسین باید بدواً نظر مساعد اداره ثبت شرکت ها را کسب نمایند.
از آن جا که شخصیت حقیقی شرکاء از شخصیت حقوقی و تجاری آن ها منفک می باشد، بطور معمول اسم شرکت غیر از اسم حقیقی یا تجارتی شرکاء انتخاب می گردد و قانون تجارت نیز در این خصوص صراحت دارد که شرکت تحت اسم مخصوصی تشکیل خواهد شد.
نام مخصوص شرکت های تجاری شامل دو بخش بشرح ذیل است:
- بخش اول که مبین نوع شرکت است.
- بخش دوم که مبین اسم شرکت است.
نوع شرکت در خصوص کلیه شرکت ها یکسان است. نظیر شرکت سهامی، شرکت نسبی، شرکت با مسئولیت محدود یا شرکت تضامنی؛ لیکن در خصوص اسم شرکت بسته به اینکه شرکت شخصی (اشخاص) یا سرمایه ای باشد متفاوت است. در شرکت های شخصی باید نام حداقل یکی از شرکاء در نام شرکت قید شود که شریک ضامن نامیده خواهد شد. در صورتی که در شرکت سرمایه ای قید نام شریک (که شریک عادی نامیده می شود) ممنوع است.
در شرکت های شخصی مانند شرکت های تضامنی و نسبی مسئولیت شرکاء نامحدود و به تمام یا بخشی از تعهدات شرکت تسری دارد از اینرو باید نام شریک یا شرکایی که ضامن تعهدات یا بدهی شرکت خواهند بود مشخص باشد ولی در شرکت های سرمایه ای که مسئولیت شرکاء محدود به سرمایه (میزان آورده) آن ها است و بیشتر از آن، هیچ تعهد یا مسئولیتی ندارند نباید اسم هیچ یک از شرکا قید گردد. چرا که در صورت درج نام یکی از شرکاء در نام شرکت، شریک موصوف ضامن تلقی گردیده و ناخواسته مسئول تعهدات شرکت خواهد بود.
قانون تجارت در رابطه با نام انواع شرکت های تجاری مقرراتی وضع کرده است که در ذیل به آن ها اشاره می کنیم:
به موجب ماده 116 قانون تجارت شرکت تضامنی تحت نام مخصوصی تشکیل می شود. در نام شرکت تضامنی باید عبارت "شرکت تضامنی" و لااقل اسم یک نفر از شرکا ذکر شود. در صورتی که نام شرکت مشتمل بر اسامی تمام شرکا نباشد باید بعد از اسم شریک یا شرکایی که ذکر شده است، عبارتی از قبیل "و شرکا" یا "و برادران" قید شود.
در شرکت های سهامی عام، عبارت "شرکت سهامی عام" و در شرکت های سهامی خاص، عبارت "شرکت سهامی خاص" باید قبل یا بعد از نام شرکت و بدون فاصله با آن، به طور روشن و خوانا قید شود. می توان گفت که هر گاه مطابق مقررات عمل نشود و نام شرکت بدون قید "سهامی عام" یا "سهامی خاص" باشد، شرکت تضامنی محسوب شده و احکام راجع به شرکت های تضامنی در مورد آن اجرا خواهد شد.
در نام شرکت مسئولیت محدود، حتماً مسئولیت محدود باید ذکر گردد وگرنه در مقابل اشخاص ثالث تضامنی محسوب می گردد و تابع مقررات آن خواهد بود. نام شرکت نباید متضمن نام هیچ یک از شرکا باشد در غیر این صورت شریکی که نامش در نام شرکت ذکر شده در حکم شریک ضامن خواهد بود(ماده 95 ق.ت)
نکات کلیدی و اساسی در رابطه با انتخاب نام شرکت:
*اشخاص حقوقی که ثبت نام پیشنهادی آن ها مستلزم اخذ مجوز از مراجع ذیصلاح است باید پیش از ارائه تقاضای ثبت تاسیس به مرجع ثبت شرکت ها، به طریق مقتضی نسبت به اخذ مجوز اقدام و به ضمیمه مدارک تسلیم نمایند.
* به موجب دستورالعمل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نام شرکت باید فارسی و ایرانی باشد. لذا، مرجع ثبت شرکت ها از پذیرفتن نام های خارجی (مگر با اجازه وزارت مزبور) خودداری می نماید.
*جهت تعیین نام شرکت حداقل تعداد سیلاب ها 3 سیلاب است.
*قبلاَ به ثبت نرسیده باشد.
*در انتخاب نام شرکت حتماً باید از اسم خاص استفاده شود. اسم خاص، اسمی است که تنها به یک فرد یا شی اشاره دارد و همه را شامل نمی شود. اسم خاص به چهار دسته تقسیم می شود:
1-نام مخصوص انسان ها(مانند کیانوش)
2-نام مخصوص حیوان ها(مانند رخش)
3-نام مخصوص مکان های مختلف جغرافیایی(مانند شیراز)
4-نام مخصوص اشیایی که بیشتر از یکی نیستند.(مانند کوه نور)
*نام شرکت نباید محدود کننده حوزه فعالیت شرکت باشد.
*نام شرکت نباید لاتین باشد.
*برای انتخاب نام شرکت، نباید از کلمات کلیشه ای و خسته کننده استفاده کرد.
*نام پیشنهادی اشخاص حقوقی (انتخاب نام شرکت) در موارد زیر قابل تایید نمی باشد:
- نام هایی که اختصاص به تشکیلات دولتی و کشوری دارند.
- نام هایی که مخالف موازین شرعی، نظم عمومی و یا شامل واژه های بی معنا یا الفاظ قبیحه و مستهجن و خلاف اخلاق حسنه باشند.
- نام یا نام اختصاری یا حروفی که رسماً متعلق به دولت باشد از قبیل ایران، کشور، ناجا، مگر با ارائه مجوز از مقام صلاحیت دار دولتی.
- هنگامی که در یک نام پیشنهادی، ترکیبی از دو واژه فارسی، تداعی کننده یک واژه بیگانه باشد، امکان ثبت آن وجود ندارد.
- چنانچه تفاوت نام پیشنهادی با نام ثبت شده تنها در استفاده از پسوند جمع (نظیر ون، ین، ها و یا جمع مکسر) یا حذف آن باشد امکان ثبت آن وجود ندارد.
- چنانچه نام شخصیت حقوقی به صورت مقید ثبت شده باشد امکان انتخاب نام جدید مشتق از آن به صورت مطلق برای شخصیت حقوقی دیگر وجود ندارد.
- واژه هایی که به طرز گمراه کننده ای شبیه نام ثبت شده دیگری باشند، پذیرفته نمی شوند.
- اضافه کردن کلمات توصیفی از قبیل اصل، نوین، برتر، برترین، نو به اسامی ثبت شده قبلی پذیرفته نمی شود.
- اضافه کردن اعداد به نام هایی که سابقه ثبت دارند پذیرفته نمی شود و در صورت استفاده اعداد در نام های جدید پیشنهادی باید نگارش آن ها به صورت حروفی باشد.
مهلت اعتبار نام تایید شده اشخاص حقوقی که منجر به ثبت و آگهی می گردند نامحدود است. در صورتیکه نام تایید شده شخص حقوقی در شرف تاسیس یا تغییر منجر به ثبت و آگهی نگردد صرفاَ سه ماه از تاریخ تایید نام اعتبار دارد. این مدت برای شرکت های سهامی عام، 6 ماه از تاریخ تشکیل مجمع عمومی موسس می باشد.