وجود قند در ادرار می تواند نشانه ای از قند خون بالا و دیابتی بودن فرد مورد آزمایش باشد. ساخت و نصب سکوبندی ازمایشگاهی آزمایش بندیکت مشخص خواهد کرد آیا قند در ادرار بیمار دیده می شود یا خیر. در صورتی که نتیجه این آزمون مثبت باشد، هرچه سریع تر باید آزمایش خون در جهت بررسی علت وجود قند در ادرار انجام شود. اگر به هر دلیلی قند خون افراد از حد طبیعی بالاتر رود، بدن آن مقدار اضافی را به داخل ادرار ترشح می کند. این گونه پزشک با تشخیص قند در ادرار متوجه قند خون بالا تر از مقدار نرمال نیز می شود.
در ادامه به بررسی آزمایش بندیکت، دستگاه ها و معرفی های مورد نیاز خواهیم پرداخت.
دلایل انجام آزمایش بندیکت
از این آزمایش در جهت تشخیص وجود کربوهیدرات های ساده در یک آنالیت ناشناس استفاده می شود. به کمک این آزمون می توان قند های احیا کننده ای که گروه های عاملی آلدهیدی یا کتونی آزاد دارند را شناسایی کرد. قند های احیا کننده می توانند با اکسید کردن، الکترون را به مولکول های دیگر منتقل کنند. همانند مونوساکارید هایی نظیر گلوکز، فروکتوز و گالاکتوز و بسیاری از دی ساکارید ها از جمله مالتوز و لاکتوز.
اساس روش آزمون بندیکت در شناسایی قند های احیا کننده
همان طور که پیشتر اشاره شد، با انجام آزمایش بندیکت می توان وجود قند در ادرار را بررسی کرد. در این آزمایش قند های احیا کننده مونوساکاریدی و برخی از قند های احیا کننده دی ساکاریدی که دارای گروه های عاملی کتونی یا آلدهیدی آزاد هستند، شناسایی می شوند.
قند های احیاکننده توانایی انتقال الکترون به ترکیبات دیگر را دارند. به همین دلیل به این فرآیند احیا می گویند. در آزمایش بندیکت، قند احیا کننده با معرف بندیکت ترکیب می شود. پس از آن که این مخلوط در معرض حرارت قرار گرفت، یک واکنش کاهش رخ می دهد. این واکنش باعث تغییر رنگ معرف می شود. رنگ آن بسته به نوع قند موجود و درصد قند محلول از سبز تا قرمز دیده می شود.
تجهیزات، وسایل و مواد مورد نیاز برای انجام آزمایش بندیکت
- 173 گرم سیترات سدیم
- 100 گرم کربنات سدیم
- 80 میلی لیتر آب گرم
- 17.2 گرم سولفات مس متبلور
- 100 میلی لیتر آب
- نمونه مجهول
- همزن شیشه ای
- لوله آزمایش
- صافی
- حمام آب گرم
روش انجام آزمایش بندیکت
انجام آزمایش بندیکت بسیار ساده است. برای آماده سازی معرف بندیکت ابتدا 173 گرم سیترات سدیم را به همراه 100 گرم کربنات سدیم در 80 میلی لیتر آب گرم حل کنید. سپس محلول تشکیل شده را از داخل صافی عبور دهید. اکنون 17.2 گرم سولفات مس متبلور را در 100 میلی لیتر آب حل کنید. سپس محصول به دست آمده را به محلول سیترات – کربنات اضافه کنید. محلول را با همزن شیشه ای هم زده و با آب مقطر حجم آن را به یک لیتر برسانید. در مرحله بعد محلول را داخل لوله آزمایش ریخته و به آن 8 قطره از قند مجهول اضافه و مخلوط کنید. در آخر لوله آزمایش را به مدت 5 دقیقه داخل بن ماری جوش قرار دهید. این مدت زمان تقریبی می باشد. تا زمانی که تغییر رنگی در محلول مشاهده نکرده اید لوله آزمایش را داخل بن ماری نگه دارید.
زمانی که محلول به رنگ قرمز در آید نشان دهنده تغییر در رنگ معرف بندیکت و وجود 1.5 تا 2 درصد قند در محلول می باشد.
درصد قند موجود در محلول | رنگ محلول |
0.5 درصد | سبز |
1 درصد | زرد |
1.5 درصد | نارنجی |
2 درصد | قرمز |
محدودیت های آزمون بندیکت
- نتیجه مثبت کاذب در آزمایش بندیکت به دلیل واکنش با دارو هایی نظیر streptomycin و penicillin می باشد.
- کراتینین و اورات از جمله مواد شیمیایی هستند در ادرار وجود دارند و باعث تاخیر در واکنش بندیکت می شوند.
-
- این آزمایش کیفی و نیمه کمی می باشد. در واقع در این آزمایش نمی توان غلظت دقیق قند احیا کننده را اندازه گیری کرد و فقط می توان مقدار ان را تخمین زد.
- به منظور تشخیص کربوهیدرات نیاز به آزمایش بیشتری می باشد.