علت بسته بودن کانال دندان

کانال دندان چیست؟

کانال قسمتی از دندان است که شامل رگ‌های خونی، سلول‌ها و بافت‌های عصبی می‌شود.ایمپلنت اقساطی در رشت سطحی‌ترین قسمت دندان میناست و در زیر آن عاج دندان قرار دارد. در زیر عاج دندان حفره پالپ قرار دارد که به کانال ختم می‌شود. پالپ بخشی خمیر شکل در داخل ریشه تاج است که رطوبت مواد اطراف را فراهم و دندان را تغذیه می‌کند. برخورد گرما و سرما به اعصاب موجود در پالپ، باعث احساس درد در فرد می‌شود.

تعداد کانال ها و ریشه‌های دندان در دهان

هر دندان تعداد کانال متفاوتی دارد و تعداد این کانال‌ها به تعداد ریشه‌ها وابسته است. در نتیجه لازم است با دندان پزشک متخصص در این زمینه برای تشخیص تعداد کانال‌ها و ریشه‌های دندان صحبت کنید. درمان دندان‌هایی که تعداد ریشه بیشتری دارند از نظر زمان و هزینه نسبت به درمان سایر دندان‌ها متفاوت است.

در جدول زیر تعداد کانال‌های دندان و ریشه آنها با توجه به موقعیت و نوع دندان آورده شده است.

نحوه تشخیص کانال‌های دندان 

به طور معمول در بیشتر افراد تعداد کانال‌ها و ریشه دندان همان مقدار گفته شده در جدول است، اما ممکن است در بعضی افراد این مقدار متفاوت باشد. پزشکان برای تشخیص تعداد کانال‌ها و ریشه‌های دندان از سه روش استفاده می‌کنند:

• رادیوگرافی با اشعه ایکس
• بررسی و تشخیص چشمی تعداد کانال دندان
• بررسی کانال دندان از طریق حس لامسه

علائم نیاز به درمان عصب کشی

عصب کشی زمانی ضروری است که بافت نرم داخل کانال ریشه یا پالپ آسیب ببیند. در صورت آسیب، پالپ قادر به ترمیم خود به صورت طبیعی نخواهد بود و باعث التهاب و عفونت می‌شود. عفونت ایجاد شده باعث ضعف استخوان و در نهایت شل شدن دندان می‌شود. از دلایل ایجاد عفونت و التهاب می‌توان به پوسیدگی عمیق، ترک یا شکستگی دندان و تکرار عمل‌های دندانپزشکی اشاره کرد.

چند علامتی که نشان دهنده نیاز به درمان ریشه است عبارتند از:

• درد شدید هنگام جویدن یا گاز گرفتن
• آبسه روی لثه
• دندان شکسته یا ترک خورده
• حساسیت به گرما و سرما
• متورم یا حساس شدن لثه‌ها
• پوسیدگی عمیق یا تیره شدن لثه
• عفونت و تورم اطراف دندان

علت بسته بودن کانال دندان

اگر شخصی بعد از عصب کشی همچنان درد را احساس می‌کند، این می‌تواند نشان دهنده عصب کشی نشدن تمام کانال‌ها باشد. در این حالت پزشک نمی‌تواند تمامی کانال‌های ریشه را پیدا و عصب کشی کند. به عبارت دیگر می‌توان گفت عصب کشی ناقص انجام شده، در این حالت بعد از مشاهده عکس opg جدید پزشک متوجه می‌شود کانالهای دندان یا یکی از آنها به صورت کامل باز و پاکسازی نشده است که ممکن است در آینده باعث ایجاد کیست یا ضایعه‌ای شود که دندان از بین برود. یکی از دلایلی که ممکن است کانال های دندان بسته باشند کلسیفیه است که در این شرایط نیاز به عصب کشی مجدد خواهد بود.

کلسیفیه دندان چیست؟

کلسیفه اصطلاحی پزشکی است و به معنی پیشرفت بیماری دندان تا ریشه است. کانال کلسیفیه به دلیل رسوب مواد معدنی در کانال ریشه دندان ایجاد می‌شود. کلسیفه باعث بسته شدن کانال دندان شده و برای درمان به ابزار و تجهیزات خاص پزشکی نیاز دارد. در صورت کلسیفه شدن کانال دندانی شما، ممکن است تنها بخشی از کانال تخلیه شود یا در صورت حاد بودن شرایط با جراحی لثه و کانال ریشه مشکل حل شود.

علت کلسیفه و بسته بودن کانال دندان

کلسیفه شدن یا بسته شدن کانال‌ها و ریشه‌های دندان ممکن است علل متعددی داشته باشد. از موارد شایع آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پوسیدگی دندان
• ضربه به دهان و دندان
• وجود ترک‌های دندانی
• انجام ترمیم و عصب کشی‌های وسیع
• درمان‌های دندانپزشکی مکرر

باز کردن کانال کلسیفیه دندان

زمانی که دندان شخص بنا به هر دلایلی دچار عفونت یا آبسه شدید شد، کانال ریشه به محل تجمع باکتری‌ها تبدیل می‌شود. باکتری ها باعث مسدود شدن کانال ریشه می‌شود و به مرور زمان پالپ دندان آسیب می‌بیند. معمولا برای درمان بسته بودن کانال دندان از روش عصب کشی استفاده می‌شود. 

طول کانال دندان

یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث شکست عصب کشی می‌شود، اندازه‌گیری نادرست طول کانال و تمیز نشدن آن در فرایند عصب کشی است. اندازه‌گیری طول کانال اولین فرایندی است که برای عصب کشی باید انجام شود. برای اندازه گیری کانال دندان سه روش وجود دارد:

1. تصاویر رادیوگرافی
2. مکان یاب‌های الکترونیک اپکس
3. تکنیک کاغذ خشک

روند عصب کشی ریشه دندان

ابتدا با استفاده از بی‌حسی دندان و بافت های اطراف آن کاملا بی حس می‌شوند. بعد از بی‌حس شدن دندان پوسیدگی‌های روی دندان کاملا برداشته و دندان به طور کامل ضدعفونی می‌شود. حال پزشک با توجه به عکس‌های رادیوگرافی کانال‌های دندان را مشخص و در صورت بسته بودن کانال دندان آن را با روش های مخصوص، باز و با استفاده از ماده ای لاستیکی مانند به نام گوتاپرکا پر می‌کند. گوتاپرکا برای اطمینان از آب بندی کامل کانال‌های ریشه استفاده می‌شود. بعد از پر شدن کامل ریشه‎ها تاج دندان بازسازی شده و بعد از چند روز می‌توانید روکش یا هر ترمیم دیگری روی دندان قرار دهید.

مراقبت‌های بعد از عصب کشی

دندان‌های ترمیم شده به اندازه درمان‌های طبیعی مقاوم هستند. اما تا چند روز اول بهتر است از گاز زدن و جویدن مواد غذایی سفت خودداری کنید. مواردی از مراقبت‌های بعد از عصب کشی عبارتند از:

• خودداری از خوردن غذاهای سفت تا ۲ ساعت بعد از درمان
• مصرف آنتی بیوتیک و مسکن برای کاهش درد
• دندان هایی که درمان ریشه شده اند شکننده هستند و بهتر است روکش شوند.
• استفاده از نخ دندان و مسواک روزانه و مرتب

آیا عصب کشی دندان‌هایی که تاج مناسب ندارند امکان پذیر است؟

اصولا با انجام عصب کشی خونرسانی به تاج متوقف می‌شود و اصطلاحا دندان می‌میرد. به همین دلیل بسته به تاج باقی مانده بعد از عصب کشی، دندان روکش شده تا از شکستن و از دست دادن دندان جلوگیری شود. اگر بیمار به هر دلیلی نیاز به عصب کشی مجدد داشته باشد و دیواره دندان از بین رفته باشد احتمالا پزشک دیگر توصیه به عصب کشی مجدد نمی‌کند. در برخی مواقع امکان دارد که تاج مصنوعی ساخته شود. با ساختن تاج مصنوعی و روکش دندان تا مدتی می‌توان از دندان محافظت و آن را حفظ کرد.

 درمان بسته بودن کانال دندان و عوارض آن

درمان کانال ریشه مانند تمامی روش‌های پزشکی ممکن است دارای عوارضی باشد. گاهی اوقات ممکن است دندانپزشک از ۴ کانال ریشه تنها ۳ تای آن را پیدا کند. اگر یک کانال درمان نشود، ممکن است عفونت ادامه یابد و به استخوان برسد. همینطور پزشک باید از پرشدن درست کانال اطمینان پیدا کند تا عفونت مجدد بازنگردد.

در حین انجام درمان ریشه ممکن است ریشه دندان ترک خورده باشد، ابزارها در کانال شکسته شوند و یا حتی کانال دندان سوراخ شود. این عوامل باعث پر نشدن کامل کانال می‌شود.

فواید درمان کانال دندان

از فواید درمان ریشه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جلوگیری از پخش عفونت به سایر دندان ها
• کاهش خطر آسیب به استخوان فک
• جلوگیری از کشیدن دندان

راه‌های پیشگیری از مشکلات دندان

برای جلوگیری از ایجاد عفونت، پوسیدگی و بیماری‌های لثه روش‌هایی توصیه می‌شود که عبارتند از:

• مسواک زدن قبل از خواب
• مسواک زدن حداقل روزی یکبار با استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید
• استفاده از مسواک مناسب و جایگزین کردن مسواک جدید به طور مرتب
• انجام معاینات دندانپزشکی 
• استفاده از نخ دندان 
• اجتناب از مصرف نوشیدنی‌های دارای قند