گوتا پرکا چیست؟
گوتا پرکا، از شیره درختانی مانند Palaquium gutta, Dichopsis gutta و Isonandra gutta گرفته می شود. کامپوزیت در رشت نام این ماده در واقع از گیاهی با نام Getah perca به دست آمده که به زبان مالایی یعنی شیره پرکا. این ماده در حقیقت، مادهای بی اثر زیستی و ترموپلاستیک بوده و با محیط زیست بسیار سازگار است.
گوتا پرکا به هیچ وجه موجب تحریک سیستم ایمنی بدن افراد نشده و بدن هیچ واکنش خاصی در مقابل آن نشان نخواهد داد. از این ماده برای پر کردن کانالهای خالی شده در ریشه دندان استفاده میشود. در علم دندان پزشکی، استفاده از گوتا پرکا، برای جلوگیری کردن از نفوذ باکتریها یک انتخاب هوشمندانه است. این ماده دارای لاتکس محکم و طبیعی است که از شیره درختان به دست می آید. این شیره با مواد رنگی، پاک کننده، زینک اکساید و چسبانندهها ترکیب شده و به شکل نوار در می آید. این نوارها با ضخامتهای مختلف و اندازه متنوع تولید میشوند.
زمانی که دندان فرد به عصب کشی نیاز داشته باشد، دندان پزشک، با استفاده از ابزارهای مخصوص ریشه دندان را پاکسازی کرده و با این ماده آن را پر میکنند. گوتا پرکا در اندازههای F۱تا F۵ تولید میشود. بسته به نوع، اندازه و سایز کانال، دندانپزشکان از گوتا پرکاهای مناسب با کانال استفاده میکنند.
درمان ریشه یا عصب کشی چگونه انجام می شود؟
در ابتدا پیش از آنکه اهمیت گوتا پرکا در عصب کشی دندان را بدانید، خوب است در مورد درمان ریشه اطلاعاتی داشته باشید. درمان ریشه زمانی اتفاق می افتد که باکتریها و عفونتها به ریشه دندان فرد رسیده و ریشه را درگیر کرده باشد. در این صورت باید روشهای درمانی برای کانال ریشه دندان به کار گرفته شود. به درمان ریشه، عصب کشی یا اندودنتیکس هم گفته میشود.
زمانی که بافت داخل پالپ دندان آسیب ببیند، برای نجات دادن دندان باید عصب کشی انجام شود. پالپ، قسمت مرکزی دندان است که دارای رگهای خونی و عصب است. در مراحل ابتدایی عفونت، ممکن است دردی احساس نکنید، اما گاهی اوقات دندان تیره میشود، این بدین معنی است که رگهای عصبی در دندان مرده است. در این شرایط باید درمان ریشه انجام شود.
در صورت پیگیری نکردن ریشه آسیب دیده، عفونت گسترش پیدا کرده و به نواحی فراتر میرود. این وضعیت ممکن است منجر به آبسه شود. آبسه یک ناحیه چرکی در بافت لثه است که موجب تورم بافت میشود. در صورتی که عفونت گسترش پیدا کند دندان فرد میمیرد و باید دندان را کشید. با مراجعه مکرر به دندان پزشکی میتوانید از گسترش عفونت در دندان خود جلوگیری کنید. حال که دانستید، عصب کشی چیست و چه زمانی باید انجام شود، خوب است با گوتا پرکا در عصب کشی دندان نیز آشنا شوید.
پر کردن کانال با استفاده از گوتا پرکا در عصب کشی
گوتا پرکا در عصب کشی دندان یک ماده پراهمیت است. از گوتا پرکا جهت قرار دادن کُن داخل کانال دندان پس از پاکسازی کانال و فرم دهی آن استفاده میشود. البته ضروری است که پیش از انجام این کار عکس برداری با اشعه ایکس از کانال ریشه انجام شود. متخصص، کن گوتا پرکا ضخیمی را انتخاب کند تا بتواند آن را در طول کانال عبور داده و پس از اپکس ناحیه مورد نظر، گوتا پرکا را در کانال قرار دهد.
پس از آن با استفاده از موادی مانند زینک اکساید اوژنول، AH226 و کن گوتا پرکا فضای باقیمانده در کانال دندان پر میشود. این فرآیند تا زمانی ادامه پیدا خواهد کرد که کن فرعی که استانداردترین کن گوتا پرکاست، کمتر از حدود یک سوم از کانال دندان را طی کرده باشد. در هنگام قرار دادن گوتا پرکا، برای سهولت در کار، دندان پزشک از وسیلهای به نام اسپیریدر انگشتی هم استفاده میکند.
مراحل استفاده از گوتا پرکا در عصب کشی به صورت خلاصه
- پاکسازی کانال
- شکل دهی کانال و پس از آن تهیه یک رادیوگرافی
- استفاده کردن از مواد سیلر
- استفاده از کن گوتا پرکا شماره مناسب برای پر کردن یک سوم از کانال
- پر کردن ریشه دندان
انواع گوتا پرکا
مواد تشکیل دهنده گوتا پرکا عبارت است از؛ ۲۰% گوتا پرکا، ۶۶% اکسید روی، ۱۱% سولفات فلزهای سنگین و ۳% رزین و موم. در دنیای پیشرفته امروزی شرکتهای ساخت تجهیزات دندانپزشکی همواره سعی دارند انواع مختلفی از این ماده را برای مصارف مختلف تولید کنند. گوتا پرکا در فرمها، سایزها و ابعاد مختلفی تولید شدهاند. گوتا پرکاهای تک سایز، در کدها و اندازههای متنوعی طراحی شده و دندان پزشک بر طبق سایز طول کانال، از آن استفاده می کند. از نظر شیمیایی گوتا پرکا یک ماده پلیترپن بوده که از پلیمر پلی ایزوپرن یا ایزوپرن تشکیل شده است. اندازه این ماده از ۱۵ تا ۱۴۰ است که این ابعاد استاندارترین سایز برای این ماده است. انواع مختلف این ماده شامل:
- گوتا پرکای ساده
- گوتا پرکای مدرج
- گوتا پرکای تیپر
- گوتا پرکای پروتیپر
- گوتا پرکای ویسپروک
چرا از گوتا پرکا در عصب کشی دندان استفاده می شود؟
حدودا صد سال است که از انواع حلالهای شیمیایی برای نرم کردن این ماده در دندان پزشکی استفاده میکنند. برای این کار تنها مخلوط گوتا پرکا را در ماده حلال برای یک ثانیه نگه میدارند تا ماده نرم شده و به صورت خمیر یکدست به کار گرفته شود.
این خمیر میتواند با ساختار کانال ریشه دندان به خوبی تطابق پیدا کند. البته لازم به ذکر است که در هنگام قرار دادن گوتا پرکا در کانال، ممکن است از اطراف ریشه به بیرون بریزد و موجب سوزش و تحریک بافت شود. اگر به این حلال شیمیایی اجازه پخش شدن کامل ندهند، میتواند با الکل به راحتی تخریب شود. گوتا پرکا در عصب کشی دندان کاربرد زیادی دارد و امروزه همه دندان پزشکان از این ماده برای پر کردن کانالهای آسیب دیده استفاده میکنند.
از نظر شیمیایی گوتا پرکا جزء محصولات و موادی است که به راحتی میتواند با بدن انسان مطابقت پیدا کرده و سازگار شود. بدین صورت که این ماده در بدن فرد واکنش نشان نخواهد داد.
مهمترین عاملی که موجب میشود از این ماده به عنوان یک اولویت در دندان پزشکی استفاده شود، تنها خاصیت شیمیایی و فیزیکی این ماده نیست، بلکه این محصول ویژگیهای بسیار مفید دیگری مثل، وسعت در محدوده نفوذپذیری، نقطه ذوب بسیار متعادل، سازگار بودن با دندان، قالب گیری و انعطاف پذیری ساده از عللهایی است که از گوتا پرکا در عصب کشی دندان استفاده میشود.
آشنایی با مزایای گوتا پرکا
علاوه بر ویژگیهایی که در مورد این محصول ذکر شد، عوامل مهم دیگری وجود دارد که جزء مزیتهای گوتا پرکا هستند، این عوامل عبارتند از:
- سازگاری بسیار عالی بیولوژیکی با بافت دندان
- داشتن مقاومت بالا و انعطاف پذیری به صورت همزمان
- داشتن مواد ضد حساسیت و غیر سمی
- قیمت خوب
- در طول مدت استفاده از دندان این ماده نه پاک، کنده و جذب نخواهد شد.
- بعد از سخت شدن فرم میگیرد و مشابه ریشه و کانال دندان میشود.
مزیت های منحصر به فرد این محصول موجب شده است که موارد استفاده آن روز به روز بیشتر شود. دوام و ماندگاری بالایی که این محصول دارد موجب شده بتوان در امور دندان پزشکی با اطمینان از آن استفاده نمود، بدون اینکه در دندان فرد آسیبی ایجاد کند.
https://drshamsdentist.com/%D9%85%D8%AA%D8%AE%D8%B5%D8%B5-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%BE%D9%84%D9%86%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D8%B4%D8%AA/
آیا گوتا پرکا عوارض دارد؟
گوتا پرکا با اینکه مزیتهای زیادی دارد، مانند هر ماده دیگری، معایبی هم ممکن است داشته باشد. این معایب با اینکه اثبات شده نیستند و در علم دندان پزشکی، اصلا به چشم نمی آیند، اما دانستن آن هم خالی از لطف نخواهد بود. بعضی از افراد ممکن است به موادی که در این ماده وجود دارد، واکنش نشان داده و نوعی حساسیت در آنها ایجاد شوند. اما احتمال این موضوع به قدری کم است که دندان پزشکان پیش از انجام این کار حتی از بیمار تست هم نمیگیرند.