دستگاه استخراج Soxhlet یا همان سوکسله آزمایشگاهی وسیلهای است که از آن برای جداسازی چربیها و عصاره مواد استفاده میشود.هود لامینار دستگاه سوکسله دارای ساختار نسبتا سادهای است و به راحتی میتوان از آن استفاده کرد. جنس آن به طور معمول از شیشه است. نمونه در محفظه آن، واقع در قسمت میانی دستگاه ریخته میشود. سوکسله را معمولا به عنوان جزئی از فرآیندها و آزمایشهای مختلف استفاده میکنند. یعنی مواد حاصل از آن معمولا استفادههای دیگری دارد.
مادهای که درون محفظه آن ریخته میشود، باید دارای دو فاز باشد. یک فاز حل شونده است و یک فاز هم حلال. اما نکته مهم این است که برای عملکرد درست و استفاده این دستگاه، باید حل شونده قابلیت سولبلیتی یا همان حل شوندگی کمی را در حلال داشته باشد. دقیقا مانند اتفاقی که بین چربی و آب میافتد. چربی در آب حل نمیشود و آب گریز است. به همین دلیل میتوان چربی موجود در یک نمونه را با این دستگاه به خوبی استخراج کرد. البته استخراج و جداسازی چربی توسط سوکسله آزمایشگاهی تنها یکی از کاربردهای آن است. با استفاده از دستگاه سوکسله میتوان برخی عصارهها را نیز جداسازی کرد.
انواع دستگاه سوکسله آزمایشگاهی
با توجه به نحوه عملکرد سوکسله، انواع مختلفی برای این دستگاه ساخته نشده است. این موضوع به دلیل آن است که کاربرد دستگاه در محیط آزمایشگاه محدود و مشخص است. تفاوت بین مدلهای موجود، به ساختار فیزیکی و ظرفیت آنها و همچنین برخی قابلیتهای جانبی باز میگردد. این تفاوت در عملکرد مشاهده نمیشود. در ادامه مهمترین انواع از این دستگاه را مورد بررسی قرار میدهیم.
سوکسله آزمایشگاهی سه و شش خانه
به منظور تقسیم بندی، مهمنرین موضوع، ظرفیت دستگاه سوکسله میباشد. برخی از مدلهای آن دارای سه و برخی دیگر دارای شش خانه هستند. در آزمایشگاههای شیمی، زیست شناسی و بیوشیمی که حجم کار در یک زمان بالاست، معمولا از دستگاهی استفاده میشود که تعداد خانههای بیشتری دارد. این امر باعث میشود تا بتوان محلولهای مختلف و مجزایی را در فرآیند وارد کرد.
مدل دستی و تمام اتوماتیک
بعد از اختراع این دستگاه توسط فرانس فون سوکسله در قرن نوزدهم میلادی، از آن به صورت دستی استفاده میشد. تا دهها سال این نوع استفاده رواج داشت تا اینکه دستگاههای دیجیتال به بازار عرضه شد.
در مدل سوکسله دستی که در سطح بازار وجود دارد، تمامی فرآیند با دخالت انسان انجام میگیرد. یعنی از وارد کردن نمونه تا جمع آوری نتایج و مواد حاصله باید به شکل دستی انجام شود. اما سوکسله تمام اتوماتیک، فرآیند را بدون نیاز به دخالت نیروی انسانی به انجام میرساند. البته این دستگاه دارای نمایشگر نیز هست و میتواند مقادیر مرتبط را نمایش دهد.
https://hakimazma.com/%d8%af%d8%b3%d8%aa%da%af%d8%a7%d9%87/%d8%a7%d8%aa%d9%88%da%a9%d9%84%d8%a7%d9%88/
سوکسله ایرانی و خارجی
تا چند سال قبل، دستگاه سوکسله آزمایشگاهی صرفا در خارج از کشور، مانند کشور آلمان به تولید میرسید. اما اکنون این دستگاه در دو نوع ایرانی و خارجی تولید و در سطح بازار وجود دارد.