موارد کاربرد اتوکلاو آزمایشگاهی (Laboratory Autoclave)
از اتوکلاو میتوان برای سترونسازی تجهیزات پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی، تجهیزات مورداستفاده در خالکوبی و پرسینگ، سترونسازی مواد و مایعات شامل محیطهای کشت در ظروف مختلف، سترونسازی مواد و تجهیزات یکبارمصرف و چند بار مصرف آلوده به مدفوع یا خون انسان و حیوان و… .
انواع اتوکلاو
انواع مختلفی از اتوکلاوها بر مبنای شکل ظاهری، حجم و نوع کاربرد وجود دارند.خرید کوره آزمایشگاهی در این میان میتوان به اتوکلاو آزمایشگاهی، دندانپزشکی، بیمارستانی، صنعتی، دیگی، رومیزی و کشویی اشاره نمود.
اصول کار اتوکلاو آزمایشگاهی
فارغ از نوع و اندازه اتوکلاو، اصول کار در همه اتوکلاوها یکسان است. در اتوکلاو آزمایشگاهی ابتدا دستگاه آبگیری میشود. سپس آب در ۱۰۰ درجه سانتی گراد به بخار تبدیل میشود. مواردی که باید استریل شوند داخل دستگاه قرار میگیرند و درب قفل میشود تا محفظهای کاملاً درزگیری شده و بسته ایجاد شود. سپس هواگیری صورت میگیرد و بخار جایگزین هوا شده، دما افزایشیافته و متناسب با افزایش دما، فشار نیز بالا میرود. پس از رسیدن دما و فشار به مقدار مطلوب فرآیند استریل کردن آغاز میشود. سپس بخار به کندانسور رفته و طی فرآیند میعان به آب تبدیلشده و از محفظه خارجشده و فشار محفظه به فشار محیط میرسد. تجهیزات در مدتزمان معین خشکشده و محفظه اتوکلاو آزمایشگاهی با هوا پر میشود. اینک میتوان درب محفظه را بازنمود و نمونهها را از محفظه اتوکلاو آزمایشگاهی خارج نمود.
اجزای دستگاه اتوکلاو
اجزای دستگاه اتوکلاو آزمایشگاهی عبارت است از: محفظه، شیر برقی، مولد بخار یا المنت، مخزن آب، کندانسور، حسگر دما، برد الکتریکی، پمپ آب، شیر اطمینان، ترموستات ایمنی، پمپ خلأ، نگهدارنده سینی، در اتوکلاو.
پارامترهای مؤثر در اتوکلاو کردن
باید توجه داشت که با اتوکلاو کردن استریلیزاسیون کامل حاصل نمیشود و میزان کارایی فرآیند به نوع محصول و میزان و نوع آلودگی آن بستگی دارد. بااینوجود لازم است بدانیم که چه پارامترهایی کارایی دستگاه اتوکلاو آزمایشگاهی را تحت تأثیر قرار میدهند.
۱- دما
دمای ۱۲۱ درجه سانتیگراد دمایی است که برای سترون کردن اغلب مواد و تجهیزات مناسب است اما برای دستگاههای پزشکی دمای ۱۳۴ درجه سانتیگراد کاربرد دارد.
۲- زمان
مدتزمان فرآیند اتوکلاو کردن به نوع و جنس نمونه بستگی دارد. البته مدتزمان میتواند توسط عواملی همچون نحوه قرار دادن نمونهها درون محفظه و حجم آنها تغییر کند بهطور مثال چنان چه ظروف زیادی بافاصله نزدیک به هم در اتوکلاو قرار بگیرند مدتزمان قرارگیری در اتوکلاو باید افزایش یابد.
۳- فشار
فشار درون محفظه باید به حدی افزایش یابد که نقطهجوش آب به ۱۲۱ درجه سانتیگراد و یا بالاتر برسد.
۴- حجم نمونه و ظرفیت اتوکلاو
با افزایش حجم نمونه باید مدتزمان قرارگیری نمونه در دستگاه اتوکلاو افزایش یابد.
۵- ظروف ثانویه
چنان چه ظروف و سینیهایی که برای نگهداشتن نمونه داخل محفظه اتوکلاو استفاده میشوند از جنس فلز باشند مدتزمان قرارگیری نمونه درون محفظه دستگاه اتوکلاو آزمایشگاهی کاهش مییابد. ظروف پلاستیکی باید به مدت ۵ دقیقه بیشتر درون اتوکلاو قرار بگیرند.