از سنگ گارنت دمانتوئید چه می دانید؟

گارنت دمانتوئید که به عنوان کمیاب ترین و با ارزش ترین سنگ خانواده گارنت معرفی می شود، اول بار در قرن نوزدهم در روسیه به دست آمد.خواص سنگ آکوامارین  در سال 1954 نیل گوستاف نوردنسکیلد ، متخصص کانی شناسی ، این گوهر را به عنوان انواع گارنت آندرادیت شناسایی کرد. این سنگ از چنان برلیانسی و دیسپرژن و “آتش” استثنایی برخوردار بود که سبب شد وی نام آن به “شبیه الماس” (Demantoid = like diamond) نامگذاری کند. واژه demantoid ، از ریشه “demant” در فرانسوی، به معنای الماس است. تا مدت زمانی طولانی روسیه تنها منبع این گوهر کمیاب بود؛ اما به دلیل تولید پائین، سنگ گارنت دمانتوئید معمولا در جواهرات قیمتی و آنتیک به کار می رفت. در سال های ۱۹۹۰ منابع جدیدی کشف شدند ولی گارنت دمانتوئید یک گوهر سنگ مطلوب و همچنان گران بها باقیماند. دمانتویید یک سنگ قیمتی محبوب در دوره (Belle Époque (1915-1990 به ویژه در جواهرات Art Nouveau بود. تزارهای روسیه به این گوهر توجه ویژه ای داشتند. جالب اینجاست که جورج فردریک کونز ، کانی‌شناس، گوهرشناسی و نویسنده، نایب‌رئیس تیفانی از نیویورک ، که از سال 1879 تا زمان مرگ در سال 1932 ، یکی از طرفداران بزرگ گارنت های دمانتوئید بود و گفته می شود در آن زمان که هرچقدر راف دمانتوئید را که می توانست بدست آورد خریداری میکرد.

مشخصات گارنت دمانتویید

گارنت سبز دمانتوئید گوهر سنگی با رنگ سبز درخشان و یکی از انواع گارنت آندرادیت است که خواص رنگ سبز خود  را مدیون حضور مقادیر بسیار کمی کرومیوم و آهن فریک می باشد. دمانتوئید در سنگهای آذرین که در اعماق زیاد زمین قرار دارند، سینیت ها، سرپانتینیت ها، شیست ها، سنگ های آهکی بلورین و اسکارن ها تشکیل می شوند.
گارنت دمانتوئید با گرانترین قیمت در بین تمام گارنت ها ، با قیمت هایی مشابه قیمت های خوب تساووریت (گارنت سبز دیگر) است. اما مانند همه سنگهای قیمتی دیگر، سنگهایی با کیفیت پایین (یعنی با کیفیت غیر گوهری) ممکن است با قیمت چند دلار در هر قیراط قابل خرید باشد. چنین سنگهایی به طور کلی پاک و شفاف نیستند. قیمت گارنت دمانتویید با توجه به اندازه و کیفیت بسیار متفاوت است. در بازار خرده فروشی ، ممکن است یک دمانتویید باکیفیت و رنگی قوی و درشت دارای قیمتی معادل 10,000 دلار آمریکا نیز برسد.

معادن سنگ گارنت دمانتوئید در ایران و جهان

از نظر تاریخی ، روسیه تولید کننده مهم دمانتوئیدها بوده است. از منابع قابل توجه باکیفیت گوهری می توان به منطقه کوههای اورال ، فلات Koryakskoe و شبه جزیره کولا اشاره کرد. امروزه معادن تاریخی روسیه دیگر دمانتوئید را تولید نمی کند و یا مقامات اجازه استخراج نمیدهند. مقادیر کوچکی در آلمان، ایتالیا، پاکستان ، ماداگاسکار ، سوئیس، زئیر، ایران، آمریکا است. از سال 1996 و 2009 به ترتیب ، نامیبیا و ماداگاسکار به منابع مهم تجاری تبدیل شده اند. حتی با کشف منابع جدید، دمانتوئید خیلی کمیاب است. هر قیراط سنگ پاک و قابل تراش جواهری ارزش بالایی دارد. به دلیل غلظت بیشتر آهن ، دمانتوئید منشا آفریقایی متمایل به سبز مایل به زرد ، سبز زیتونی یا قهوه ای است. از طرف دیگر ، ذخایر روسی رنگ خود را مدیون کروم می دانند و تمایل به سبز روشن دارند.

سنگهای گارنت سبز شاهین دژ، تکاب، کردستان، کرمان و زاهدان را از دمانتوئیدهای سبز ایران موجود در ایران هستند. نوع گارنت دمانتوئید کرمان شهرت جهانی داشته و حتی در بازار جهانی این گونه بعد از گارنت سبز نیجریه در اهمیت بالایی قرار دارد. اخیرا نوع درشت بلورهای آن در جنوب سیرجان و دیگر نقاط در شمال غرب ارومیه با وزن بیش از 20 قیراط استخراج شده است. متاسفانه به دلیل شرایط زمین‌شناسی و تکتونیکی ، بیشتر گارنت‌های دمانتویید در ایران دارای ترک داخلی هستند و ارزش آنها را بعد از تراش پایین می آورد. همچنین نمونه های پاک و درشت آنها که همزمان پاک باشند بسیار کمیابند. با این حال اگر شرایط صادرات آن وجود داشته باشد میتواند واردات ارزی خوبی به کشور ما داشته باشند.