با توجه به حجم انبوه تولیدات و رقابت تولید کنندگان در محصولات مشترک ، انتخاب مشتریان بر اساس عوامل مختلفی صورت می گیرد که از جمله ی آن ها می توان به برند اشاره کرد. پلمپ دفاتر برند نشان دهنده ی منبع محصولات به مشتری است و مانع از این می شود که در صدد عرضه کالای مشابه به آن ها باشند.مصرف کنندگان از طریق برندها محصولات و یا خدمات را شناخته و به آن ها پایبند می شوند.یک برند موفق محصول خدمات مشخص ویا مکان مشخصی است که چنانچه خریدار یا استفاده کننده به ارزش های منحصر به فرد آن پی ببرد مستحکم تر می شود.
یکی از بهترین تعاریف برند در سال 1995 توسط گرندرزلزی – محقق بزرگ در زمینه ی برند- ارائه شد:برند نمادی پیچیده است که دامنه متنوعی از ایده ها و ویژگی ها را در بر می گیرد.
برند نه تنها با استفاده از آهنگ خود و معنی و مفهوم لغوی خود ، بلکه مهم تر از آن با استفاده از هر عاملی که در طول زمان به نحوی با آن در آمیخته و در جامعه به صورت هویت اجتماعی و شناخته شده نمود یافته ، با مشتری سخن می گوید.
عنوان قانونی برای برند ، علامت تجاری است.به موجب قانون ، هر نوع علامت اعم از نقش، تصویر ، رقم ، حرف ، عبارت ، مهر ، کلمه ، لفاف و ... که برای امتیاز تشخیص محصول صنعتی ، تجاری یا کشاورزی اختیار می شود را علامت تجاری می گویند.
با توجه به تعریف فوق معلوم می شود که " علامت تجاری " یا برند یا " مارک و لوگو" معرف کالا و محصول تجاری و صنعتی و فلاحتی است که به عنوان یک دارایی غیر ملموس، مجموعه ای از ارزش های کارکردی شرکت محسوب می شود.
مدت اعتبار ثبت علامت 10 سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه می باشد.ضمناَ، علامت تجاری قابل نقل و انتقال است و این انتقال تنها پس از ثبت در مقابل اشخاص ثالث معتبر می باشد.
- نحوه ی ثبت برند
انتخاب و ثبت علامت تجاری ، تابع شرایط خاصی است که در قوانین کشورهای مختلف با توجه به عرف جامعه ، عفت عمومی ، اخلاق حسنه ، مصالح کشور و رعایت مسایل مذهبی و اخلاقی محدودیت هایی برای آن پیش بینی شده است.
در این قسمت ضمن پرداختن به مدارک مورد نیاز جهت ثبت علامت تجاری ، به بررسی مراحل ثبت برند می پردازیم.
- مدارک مورد نیاز برای تقاضای ثبت علامت تجاری به شرح ذیل می باشد:
1.مدارک هویت اشخاص حقیقی(کپی شناسنامه،کپی کارت ملی)
2.مدارک هویت اشخاص حقوقی (آگهی تاسیس و هر گونه تغییرات )
3.اگر برند لاتین باشد یا ریشه عربی داشته باشد باید کارت بازرگانی داشته باشید.
4.نمونه علامت(باید یک نمونه را آپلود کرده و همزمان با پر کردن اظهارنامه و چند نمونه گرافیکی از علامت را همراه با دیگر مدارک تقدیم نمایید.)
5.باید مدارکی را که نشان دهنده ی فعالیت شما در حوزه معینی همچون آموزشی،پزشکی و ...باشد را که می خواهید علامت مربوط به آن را ثبت کنید ارایه دهید.
6.چنانچه می خواهید در صورت نیاز از حق تقدم استفاده کنید باید مدارک مربوط به آن را همزمان که اظهارنامه را تسلیم می کنید تسلیم نمایید.
7.کپی جواز تاسیس بهره برداری،پروانه ساخت و یا هر گونه مجوز فعالیت(برای اشخاص حقوقی)
8.مهر شرکت
9.اگر متقاضی ثبت،خارجی می باشد باید معادل ارزی هزینه های ثبتی را بپردازد.
10.هزینه اظهارنامه اشخاص حقیقی و حقوقی مطابق جدول تعیین شده می باشد.
11.مدارک مربوط به نماینده یا وکیل که دارای حق امضا باشند(چنانچه برای انجام امور از وکیل استفاده می نمایید).
- مراحل ثبت علامت تجاری
ابتدا به پایگاه اینترنتی مالکیت صنعتی (قسمت ثبت علائم تجاری) مراجعه نمایید و اظهارنامه ثبت برند را در سامانه تکمیل کنید. در این پایگاه اینترنتی، یک لینک ثبت نام وجود دارد که باید بر روی آن کلیک کنید. سپس وارد اولین مرحله ثبت نام شده و مراحل ثبت نام را به ترتیب ذیل گام به گام طی نمایید.
-انتخاب نوع اظهارنامه
- پر کردن مشخصات مالک(اطلاعات شخص حقیقی یا حقوقی را وارد کنید و چنانچه فرد از وکیل یا نماینده قانونی استفاده می کند مشخصات او را درج نمایید)
- بارگذاری مدارک ذکر شده ( مدارک مورد نیاز را باید برای ثبت اینترنتی اسکن کرد)
- بررسی دوباره و تایید اطلاعات و مدارک
- پرداخت هزینه ثبتی از طریق اینترنت
- دریافت شماره اظهارنامه و رمز از طریق تلفن (بعد از اتمام مراحل ثبت نام و تکمیل آن، سیستم نام کاربری، کلمه عبور و کد رهگیری را به شخص می دهد).
سپس نوبت به امضای نسخه تایید شده می رسد که فرد باید یکی از نسخه ها را با مدارکی که قبلا برابر با اصل شده اند، همراه با فیش به آدرس مرکز ارسال نماید.
بعد از تکمیل اظهارنامه و ارائه مدارک ،کارشناس مربوطه رسیدگی نهایی کرده و نتیجه را اعلام می نماید.نتیجه ممکن است ثبت برند و یا رد آن باشد.چنانچه ایرادی وجود نداشته باشد بعد از انجام رسیدگی و تایید ثبت،مراتب ثبت و واریز مبلغ نهایی به متقاضی اطلاع داده می شود.سپس از طریق سایت در روزنامه رسمی قوه قضاییه اعلام می شود و بعد از طی یک ماه وارد پرونده در سایت اداره مالکیت صنعتی می گردد.
لازم به ذکر است،بعد از تهیه ی مدارک و ثبت در سامانه،باید درخواست خود را از طریق سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور پی گیری کرد.علاوه بر سامانه، فرایند پیگیری و تکمیل در سامانه از طریق پیامک و ایمیل نیز انجام می شود.لذا باید آدرس ایمیل و شماره همراه معتبر باشد و متعلق به رابط پیگیری باشد تا متقاضی در پیگیری اداری با مشکل روبرو نگردد.
بعد از انتشار آگهی ممکن است شخص ذینفعی اعتراضی داشته باشد.در این صورت اداره مالکیت صنعتی رونوشت اعتراض نامه را برای شخص متقاضی می فرستد و به او مهلت می دهد تا از خود دفاع کند.فرد متقاضی نیز با ارایه استدلالات خود،اعتراض نامه را به اداره می فرستد.اگر متقاضی یادداشت متقابل را بفرستد اداره رونوشت را در اختیار فرد ذینفع قرار داده و سپس تصمیم می گیرد که علامت تجاری را رد کند یا ثبت نماید.